?مردم جهان! ما را ببینید
نسترن فرخه: «ما مردم افغانستان از یکشنبه هفته گذشته ساعت 10 که طالبان حکومت را گرفت، در رعب وحشت، نفس میکشیم، من تقریبا دو هفته است که اصلا از خانه بیرون نرفتهام، مگر کار خیلی واجب که آنهم با ظاهری که برای طالبان حساسیتزا نباشد، در این شرایط خانوادههایی که دختر دارند همه واقعا میترسند، در کل روحیه مردم اصلا خوب نیست و همه در خانه خودمان را حبس کردهایم». حالا چند روزی است که بخت مردم افغانستان سیاهتر و رگبار دردهایشان بیشتر از قبل شده است، مردمانی که در جنگ زاده شدند و در همان جنگ به رسم تقدیر جان میدهند، دیگر در این کشاکش بیرحمیها نه نای رفتن دارند و نه تاب ماندن، پس بنا بر رسم تلخ خاورمیانه، به اجبار عزم مهاجرت را جزم میکنند. با فرار اشرفغنی، رئیسجمهور و بهدستگرفتن افغانستان توسط طالبان، اغلب این مردمان بیپناه شروع به مهاجرت و فرار از کشورشان کردند، فراری که تنها توان ترسیم یک آینده مبهم برای هرکسی را پیش پا میگذارد.
در همین مورد سعید رحیمی، فعال حقوق بشر و ساکن شهر کابل، میگوید: «واقعیت این است که مردم به سمت طالبان نمیآیند، مردم 20 سال است از آنها وحشت و هراس دارند، حافظههایشان سرشار از قصههای تلخ، ناگفتهها و روایتهای تکاندهنده از دوران حاکمیت طالبان است، این روزها ناامیدی، مردم را به سمت مهاجرت اجباری کشانده است». جوانها دستهدسته در انتظار آیندهای نامطمئن کولهبار سفر را جمع کرده یا نکرده، به دوش میکشند و به دل مرزها میزنند، جوانهایی که نیروی تازهنفس هر جامعه محسوب میشوند، آشیانه خود را برای همیشه ترک میکنند و میروند. بهرام صلواتی، جامعهشناس و پژوهشگر حوزه مهاجرت، بر این باور است که «با مهاجرت فرایند توسعه افغانستان کندتر میشود و به تأخیر میافتد، این اولین تبعات مهاجرتهای اتفاق افتاده است و نکته دوم این است که چنین پیامی به جامعه افغانستان داده میشود که افغانستان زمینی برای ماندن و ساختن نیست».
همچنین قابلتأمل است که حس ناامنی همیشه یکی از عوامل ترک دیار و آشیانه افراد بوده و طبق گفته افخم صباغ، فعال اجتماعی، کسانی که الان امکان دارد کشته شوند و حقشان در کشور ضایع میشود، اگر در کشورشان بمانند یا در صورت مهاجرتکردن، به کشورشان برگردند، بنا به هر دلیل نمیتوانند از یک زندگی امن برخوردار شوند؛ بنابراین حقشان است تا کشورهای همجوار و کشورها در سطح جهانی به آنها کمک کنند و باید با رد مرز این افراد یکصدا مخالفت کرد.
فعال حقوق بشر: آینده افغانستان با حاکمیت طالبان تاریک خواهد بود
سعید رحیمی، فعال حقوق بشر و ساکن شهر کابل که این روزها مانند دیگر افراد در افغانستان دچار بحرانهایی شده، ضمن اینکه دولتها فقط براساس منافعشان کار میکنند، از حقوق زنان، حقوق بشر و موضوعات دیگر همه برای آنها ابزاری هستند، ادامه میدهد: «آنها تا منافعشان ایجاب نکند، هیچ کاری را برای مردم افغانستان نخواهند کرد و همچنین با نگاه به آینده مردم افغانستان، حتی برای کسانی که مهاجرت کردند هم اوضاع خوبی پیشبینی نمیشود؛ چون نسل اول و دوم تا حدودی هویت پیشین خودشان را دارند اما موضوع بسیار نگرانکننده درمورد نسل سوم است که دقیقا هویت حاکمیت جدید را پیدا میکنند و افرادی که مهاجرت کردند هم صرفا در شناسنامه یا تاریخشان یاد میکنند که نیاکان و پدران ما در افغانستان بودند ولی فرهنگ، آداب رسوم و ارزشهایی که باور میکنند متعلق به همان کشوری خواهد بود که در آنجا زندگی میکنند». رحیمی اضافه میکند: «افراد در افغانستان با افسردگی، انزوا، ترس و لرز زندگی میکنند، آینده افغانستان با حاکمیت طالبان تاریک خواهد بود اما به نظر میرسد طالبان حکومتداری بلد نیست و در نتیجه نمیتواند کشور را اداره کند، ضمن آنکه جنگ داخلی بین خود طالبان و ظهور گروههای افراطی از درون آنها نیز بسیار زیاد محتمل است». این فعال اجتماعی و حقوق بشر درباره وضعیت زنان افغانستان میگوید: «این روزها که میگذرد اثر تخریبی و روانی عمدهای برای زنان به ارمغان گذاشته است، در نظر داشته باشید که زنان افغانستان دیروز وزیر بودند، استادان بسیار موفق دانشگاهی بودند، در سیاست و اجتماع پررنگ بودند، در مدارس بسیار درخشان ظاهر شدند، در کنکور چند سال گذشته دختران همواره اولین نفرهای رتبه بودند اما الان عملا در انزوای کامل به سر میبرند، اما صد درصد از سوی مردم افغانستان و حتی دنیا این رفتارها قابلپذیرش نیست و این دیدگاه طالبانی امارت اسلامی، آنها را در جامعه جهانی به انزوا میبرد».